Page 136 - 《中国药房》2021年2期
P. 136

库中组合查询 2006 年 7 月-2020 年 8 月发表的相关文                                       续表1
        献,并就白薇的化学成分与药理作用的研究进展进行归                            化合物名称                          来源         参考文献
        纳总结,为该药材的进一步开发与利用提供参考。                              Cynanoside P2、P4~P5、Q1~Q3、R1~R3、S、Sublanceoside E3、Che-  直立白薇  [5]
                                                            kiangensoside C
        1 化学成分                                              Atratoglaucoside A、Cynanoside Ⅰ  蔓生白薇     [15]
            化学成分是中药材发挥药效的物质基础,也是评价                          白前苷元C-3-O-β-D-黄花夹竹桃吡喃糖苷        蔓生白薇       [7,15]
                                                            白前苷D                           直立白薇、蔓生白薇  [6,15]
        中药材质量的重要依据。目前,已从白薇中鉴定出 C21
                                                            Cynanoside A                   直立白薇       [11]
        甾体皂苷类、挥发油类、生物碱类等化学成分,其中 C21                         Cynanosides(C~D)               直立白薇、蔓生白薇  [11,15]
                                  [2]
        甾体皂苷类为其主要化学成分 。                                     Cynanoside K~O、Sublanceoside Ⅰ1  直立白薇     [4]
        1.1 C21甾体皂苷类                                        Sublanceoside E1、Cynascyroside C  直立白薇    [4,11]
                                                                                           直立白薇       [5,9]
                                                            Cynanoside P1、Cynanoside P3
            甾体皂苷由甾体苷元和糖基结合而成。其中,C21甾
                                                            Glaucogenin C-3-O-β-D-cymaropyranosyl-(1→4)-α-L-diginopyranosyl-  直立白薇  [7]
        体是一类含有 21 个碳原子的甾体衍生物,存在于萝藦                          (1→4)-β-D-thevetopyranoside、Glaucogenin C-3-O-β-D-cymaropyra-
        科、玄参科、夹竹桃科、毛茛科等科属植物中,具有抗炎、                          nosyl-(1→4)-α-L-diginopyranosyl-(1→4)-β-D-cymaropyranoside、Glau-
                                                            cogenin C-3-O-α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-digitoxopyranosyl-
        抗肿瘤、抗生育等生物活性 。白薇中的C21甾体皂苷具                          (1→4)-β-D-thevetopyranoside、Glaucogenin A-3-O-β-D-cymaropyra-
                                [3]
                                                            nosyl-(1→4)-α-L-diginopyranosyl-(1→4)-β-D-cymaropyranoside、
        有以下结构特点:(1)甾体皂苷苷元均以孕甾烷或其异
                                                            Glaucogenin A-3-O-α-L-cymaropy-ranosyl-(1→4)-β-D-digitoxopyra-
        构体为基本骨架,C、D环易发生变形,具有特殊的14,15                        nosyl-(1→4)-β-D-cymaropyranoside、Glaucogenin A-3-O-α-D-oleandro-
                                                            pyranosyl-(1→4)-β-D-digitoxopyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyra-
        裂环(A型)或13,14;14,15双裂环结构(B、C型)(图1);                  noside、Glaucogenin A-3-O-α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-digitoxo-
        (2)苷元 C-3 位置上通常有β-OH,C-5、C-6 位通常有双                  pyranosyl-(1→4)-β-D-digitoxopyranoside、Glaucogenin A-3-O-β-D-
                                                            oleandropyranosyl-(1→4)-β-D-digitoxopyranosyl-(1→4)-β-D-olean-
        键;(3)糖链通常与苷元 C-3 位的 OH 相连,糖与糖之间                     dropyranoside、Glaucogenin A-3-O-α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-
        的连接通常发生在C-4位;(4)糖的类型主要有黄花夹竹                         cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyranoside、Glaucogenin A-3-O-
                                                            α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-cy-
        桃糖、夹竹桃糖、洋地黄毒糖、地芰糖、加拿大麻糖和葡
                                                            maropyranoside、Glaucogenin A 3-O-β-D-glucopyranosyl-(1→4)-β-D-
        萄糖,且通常为6-去氧糖或2,6-去氧糖 。                              glucopyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyranoside、Glaucogenin A-3-O-
                                         [2]
                                                            β-D-glucopyranosyl-(1→4)-α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-digito-
                                                            xopyranosyl-(1→4)-β-D-cymaropyranoside、Neocynapanogenin F-3-O-
                                                            β-D-thevetopyranoside、Glaucogenin A-3-O-α-L-oleandropyranosyl-
                                                            (1→4)-β-D-digitoxopyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyranoside、
                                                            Glaucogenin C-3-O-α-D-oleandropyranosyl-(1→4)-β-D-digitoxopyra-
                                                            nosyl-(1→4)-β-D-oleandropyranoside
                                                            Glaucogenin C-3-O-α-L-diginopyranosyl-(1→4)-β-D-thevetopyrano-  直立白薇  [7,13]
                                                            side
               A.14,15裂环(A型)       B.13,14;14,15双裂环(B型)
                                                            3β,5α,6β-Trihydroxyl-15,20 ∶ 18,20-diepoxy-13,14:14,15-di-  直立白薇  [8]
                                                            secopregna-13(18)-eno-14-oicacid-16β-lactone、2α,3β,13α,18α-
                                                            Tetrahydroxyl-15,20 ∶ 18,20-diepoxy-13,14 ∶ 14,15-disecopregna-
                                                            5-eno-14-oicacid-16 β-lactone3-O-α-D-oleandropyranosyl-(1→4)-β-
                                                            D-digitoxo-pyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyranoside、Glaucogenin
                                                            C-3-O-β-D-glucopyranosyl-(1→4)-α-D-oleandropyranosyl-(1→4)-
                                                            β-D-digitoxopyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyranoside、3 β ,14 β-
                                                            Dihydroxy-pregn-5-en-20-one-3-O-β-D-(6-sinapoyl)-glucopy-ranosyl-
                        C.13,14;14,15双裂环(C型)
                                                            (1→2)-β-D-glucopyranoside
               图1 白薇C21甾体皂苷苷元的基本骨架                          (20S)-cynangenin C-3-O-β-D-cymaropyranoside、7-Desoxyneocynapa-  直立白薇  [9]
            迄今为止,研究者已从白薇中鉴定出大量的 C21甾                        nogenin A-3-O-β-D-thevetopyranoside、Cynangenin A-3-O-β-D-theve-
                                                            topyranoside、Cynanversicoside A、Atratoglaucoside A
        体皂苷,具体如表1所示。从来源上看,从直立白薇中发
                                                            Cynaascyriogenin3-O-β-D-glucopyranosyl-(1→6)-β-D- glucopyranosyl-  直立白薇  [10]
        现的C21甾体皂苷数量远远多于蔓生白薇                 [4-17] ,二者共有    (1→4)-α-L-cymaro-pyranosyl-(1→4)-β-D-digitoxo-pyranosyl-(1→
        的成分为蔓生白薇苷 A、C,白前苷 C、D、H,Atratoglau-                 4)-β-D-cymaropyranoside
                                                            Sublanceoside L2、Sublanceoside H2、Mooreanoside H  直立白薇  [12]
        coside A,Cynanosides C、D 和白前苷元 C-3-O-β-D-黄花
                                                            Glaucogenin C-3-O-β-D-oleandropyranosyl-(1→4)-β-D-digitoxo-  直立白薇  [13]
        夹竹桃吡喃糖苷。                                            pyranosyl-(1→4)-α-L-cymaropyranoside、Glaucogenin C-3-O-β-D-
                                                            glucopyranosyl-(1→4)-β-D-glucopyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyr-
             表1 从白薇中分离鉴定出来的C21甾体皂苷                          anoside、Glaucogenin A-3-O-α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-digi-
        化合物名称                           来源         参考文献     toxopyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyranoside、Glaucogenin A-3-O-α-
                                                            L-diginopyranosyl-(1→4)-β-D-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-olean
        直立白薇苷A、C,白前苷 A                  直立白薇       [6,12]   dr-opyranoside、Glaucogenin A-3-O-α-L-Cymaropyranosyl-(1→4)-
        直 立 白 薇 苷 B、Amplexicogenin C-3-O-β-D-cymaropyranoside、 直立白薇  [6]  α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-D-oleandropyranoside、Glaucogenin
        Hirundigoside C、Amplexicoside B                     A-3-O-α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-L-cymaropyranosyl-(1→4)-β-L-
        直立白薇苷D                          直立白薇       [17]     cymaropyranoside、Glaucogenin A-3-O-α-L-cymaropyranosyl-(1→4)-
        直立白薇苷E                          直立白薇       [12,17]  β-D-cymaropyranosyl-(1→4)-β-L-cymaropyranoside
        白前苷 C                           蔓生白薇、直立白薇  [15,17]  蔓生白薇苷A、C                       蔓生白薇、直立白薇  [15,17]
        白前苷 H                           蔓生白薇、直立白薇  [12,15,17]  蔓生白薇苷B、D、E                  蔓生白薇       [15]
        白薇苷A、C                          直立白薇       [4,11]   Cynanversicoside F             蔓生白薇       [14]



        ·254 ·  China Pharmacy 2021 Vol. 32 No. 2                                    中国药房    2021年第32卷第2期
   131   132   133   134   135   136   137   138   139   140